De vraag naar sociale huurwoningen in Fryslân blijft toenemen. Dit blijkt uit onderzoek van het Planbureau Fryslân, dat mede op verzoek van het sociaal verhuurbedrijf WoonFriesland, de Vereniging van Friese Woningcorporaties (VFW) en de Friese huurdersorganisaties is uitgevoerd.

De gemiddelde inschrijfduur is gestegen, het aantal reacties per aangeboden huurwoningen is toegenomen en de doorstroming laat een dalende ontwikkeling zien. Deze ontwikkelingen komen in de meeste opzichten overeen met de trends uit de voorgaande rapportage van vraagdrukcijfers.

Gemiddelde inschrijfduur in Friesland nu 41 maanden

In de periode van 2017/2018 tot 2022/2023 is:

- de gemiddelde inschrijfduur van een actief woningzoekende in de provincie Friesland is toegenomen van 28 naar 41 maanden.
- het gemiddelde aantal reacties op de door de corporaties aangeboden woningen gestegen van 47 naar 87.
- beschikbare woningen met 15% gedaald.

Dit betekent dat de corporaties in Friesland in vergelijking met vijf jaar geleden in 2023 ruim 900 woningzoekenden minder aan een woning hebben kunnen helpen.

Gegevens komen van negen Friese corporaties

Het onderzoek is gedaan op basis van vier graadmeters: inschrijftijd, reactiegraad, slaagkans en mutatiegraad die in samenhang zijn geanalyseerd. De gegevens komen van negen corporaties in Friesland en gaan over de afgelopen zeven jaar. De nieuwste resultaten over de periode (2022-2023) worden vergeleken met de vijf vorige metingen over de periode 2017 t/m 2022.

Oorzaken van meer vraag naar woningen

Een aantal ontwikkelingen speelt een rol. Aan de ene kant neemt de vraag toe en aan de andere kant neemt het beschikbare aanbod door verschillende oorzaken af. De vraag naar woningen neemt verder toe door lage doorstroming van ouderen vanuit gezinswoningen naar andere woonvormen, de lage doorstroming vanuit de sociale huur naar de koopsector als gevolg van de hoge koopprijzen en de huisvesting van speciale doelgroepen. Ook zijn er meer mensen met wat hogere inkomens met recht op een sociale huurwoning. Het gaat dan om inkomens tot maximaal € 52.671. Het aanbod neemt af doordat er minder woningen vrijkomen. Tot slot komen er relatief weinig sociale huurwoningen bij.

Grote vraag naar eengezinswoningen, relatief gunstig voor ouderen

Uit het onderzoek blijkt ook dat de vraag naar eengezinswoningen het hoogst is. De vraag naar appartementen is min of meer stabiel is gebleven. Daarnaast valt het op dat de situatie op de sociale huurmarkt relatief het meest gunstig is voor ouderen. Er is betrekkelijk veel aanbod van ouderenwoningen en weinig vraag van ouderen.

Wat levert het onderzoek op?

De cijfers geven veel inzicht. Tegelijkertijd roept het ook vragen op. Hoe kan het bijvoorbeeld dat het verschil naar de vraag naar huurwoningen tussen grote en kleine kernen kleiner wordt. Kunnen woningzoekenden nog wonen waar ze ‘willen’ of worden ze  min of meer gedwongen om te gaan wonen waar ze ‘kunnen’? Oftewel huren veel huurders vanwege de grote drukte op de woningmarkt een woning die niet of bijna niet voldoet aan hun woonwensen?  

Daarnaast roepen de cijfers over de woningbehoefte van ouderen vragen op. Is er wel behoefte aan meer woningen voor ouderen? Er is veel aanbod voor ouderen beschikbaar en dat er onder ouderen weinig vraag naar sociale huurwoningen is. In verband met de vergrijzing verwachten we steeds meer behoefte woningen geschikt voor ouderen, terwijl de huidige praktijk dit (nog) niet laat zien. De vraag is nu of er wel sociale huurwoningen specifiek voor ouderen gerealiseerd moeten gaan worden; of dat de behoefte aan extra woningen vooral moet worden ingevuld voor andere soorten huishouden zoals bijvoorbeeld kleine huishoudens van jongere leeftijd. 

In gesprek met gemeenten en huurdersorganisaties over de mogelijke oplossingen

Met dit soort vragen in het achterhoofd gaan corporaties, huurdersorganisaties en gemeenten met elkaar in gesprek om ideeën, standpunten en mogelijke dilemma’s met elkaar te delen. We gaan met elkaar in gesprek bij het maken van de lokale prestatieafspraken. Ook komen we dit najaar bij elkaar met alle corporaties, huurdersorganisaties, zorgorganisaties en gemeenten in Friesland georganiseerd.

Je leest hier het hele onderzoek.